De Hypotheker blogs
25 februari 2025
5min

Dit moet je weten over zelfbewoningsplicht

Steeds meer gemeenten stellen een zogeheten zelfbewoningsplicht (ook wel opkoopbescherming) in. Zoals de naam al doet vermoeden betekent deze regel dat je een woning zelf moet gaan bewonen. Kopen om te gaan verhuren is er in deze gemeenten dus niet meer bij. Al geldt de zelfbewoningsplicht vaak alleen in bepaalde gebieden.

DHA Logo Zonder De Hypotheker
Leestijd: 5 min
Laatste update 25/02/2025
Stel Met Verhuisdozen 1

Wat is de zelfbewoningsplicht precies?

De zelfbewoningsplicht is een maatregel die gemeenten treffen om de woningmarkt toegankelijk te houden voor met name starters. Vooral goedkopere huizen waren een gewild beleggings- en verhuur object voor investeerders met een grote portemonnee. Hiermee onttrokken zij wel woningen aan de markt, waardoor de kansen voor startende kopers slonken. Geen ideale situatie in de toch al krappe woningmarkt vonden verschillende gemeenten.

Daarom stelden steeds meer gemeenten een zelfbewoningsplicht in. Deze zorgt ervoor dat huizen alleen verkocht mogen worden aan kopers die er zelf in gaan wonen. Dit betekent dat het niet is toegestaan om de woning te gaan verhuren. Ook is verkoop aan iemand die de woning wil gaan verhuren ook niet toegestaan. Omdat de woningkrapte voorlopig niet voorbij lijkt, is de verwachting dat het aantal gemeenten met een zelfbewoningsplicht nog toe zal nemen.

Zelfbewoningsplicht verschilt per gemeente

In grote lijnen zal de zelfbewoningsplicht overal hetzelfde zijn, maar er zijn zeker verschillen tussen gemeenten. Soms geldt de regel bijvoorbeeld alleen voor een specifieke wijk of gebied. Dit zijn vaak wijken met relatief veel goedkopere koopwoningen die voorheen een gewild verhuurobject waren. Op die manier kan de gemeente ingrijpen om deze gebieden beter beschikbaar te houden voor starters.

Ook zijn er gemeenten, waaronder Amsterdam en Rotterdam, die een maximale WOZ-waarde hanteren om te bepalen wanneer de zelfbewoningsplicht van toepassing is. In dat geval geldt de regel alleen voor woningen onder deze grens. Sommige gemeenten kijken puur naar het type woning.

Hoe lang geldt de zelfbewoningsplicht?

Wat ook per gemeente kan verschillen is de duur van de zelfbewoningsplicht. Vaak ligt deze minimale duur rond 2 of 3 jaar. Heel soms gelden de regels zelfs voor een niet vastgestelde periode en is verhuur dus ook in de toekomst niet toegestaan.

Uitzonderingen op de zelfbewoningsplicht

Net zoals bijna iedere regel kent ook de zelfbewoningsplicht bepaalde uitzonderingen. In veel gemeenten is verhuur voor enkele maanden bijvoorbeeld wel toegestaan wanneer je voor langere tijd in het buitenland verblijft. Ook verhuur aan familie wordt op sommige plekken toegestaan. Check dit altijd goed bij de gemeente wanneer er voor jouw woning zelfbewoningsplicht geldt. Bij het overtreden van de regel gelden namelijk hoge boetes.