Samenwonen en de belasting
Als je gaat samenwonen is de kans groot dat je fiscaal partner van elkaar wordt, zelfs zonder het opstellen van een samenlevingscontract. Wat zijn hier de gevolgen van?
- Aangifte inkomstenbelasting
Fiscaal partnerschap speelt een belangrijke rol bij de aangifte inkomstenbelasting. Je mag bij de aangifte inkomstenbelasting sommige aftrekposten naar keuze verdelen over de fiscale partners. Dit kan dan een belastingvoordeel opleveren. Zo mag een gehuwd echtpaar waarvan slechts één van de partners een inkomen heeft de hypotheekrenteaftrek volledig toekennen aan die partner met het inkomen.
- Toeslagen en sociale verzekeringen
De hoogte van toeslagen (zoals huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag) en sociale verzekeringen als AOW (Algemene Ouderdoms Wet) en Anw (Algemene nabestaanden wet) hangt af van of je een fiscaal partner hebt of niet.
Als jullie gaan samenwonen of trouwen, dan wordt je automatisch toeslagpartner. Voor de hoogte van de toeslagen is het belangrijk of er sprake is van een toeslagpartner. Het inkomen van de toeslagpartner telt mee voor de hoogte van de toeslag. Er geldt: hoe hoger het gezamenlijk inkomen des te lager de toeslag.
- Schenk- en erfbelasting
Voor de schenk- en erfbelasting betekent partnerschap dat er een grote vrijstelling geldt op de te betalen belasting. Voor samenwoners geldt wel de eis dat je een samenlevingscontract met een wederzijdse zorgverplichting hebt. Het samenlevingscontract moet voor de erfbelasting zes maanden voorafgaand aan het overlijden zijn opgesteld en voor de schenkbelasting zelfs twee jaar van tevoren. Als je voorafgaand aan het overlijden of de schenking gedurende een onafgebroken periode van ten minste vijf jaren op hetzelfde woonadres staan ingeschreven, dan geldt de eis van een samenlevingscontract niet.
- Zorg
Het partnerbegrip geldt ook voor de zorg, bijvoorbeeld voor de eigen bijdrage Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Sinds 2011 geen keuzemogelijkheid meer
De keuzemogelijkheid om te kiezen voor het fiscale partnerschap is per 1 januari 2011 afgeschaft. Partners worden aangemerkt als fiscale partners als ze aan tenminste één van de volgende voorwaarden voldoen:
- Ze hebben een notarieel samenlevingscontract gesloten;
- Ze hebben samen een kind;
- Eén van hen heeft een kind en de ander heeft dit kind erkend;
- Ze zijn als partners aangemeld voor een pensioenregeling;
- Ze zijn beiden eigenaar van de woning die het hoofdverblijf is;
- Ze hebben op het woonadres ook een minderjarig kind van tenminste één van hen ingeschreven.