Totale aantal hypotheekaanvragen stijgt voor het eerst sinds twee jaar
Het totale aantal hypotheekaanvragen is in het vierde kwartaal van 2023 met 5 procent gestegen in vergelijking met dezelfde periode een jaar geleden. Het is voor het eerst sinds twee jaar dat het aantal hypotheekaanvragen weer een stijging laat zien. Zo is vooral een flinke stijging (+14 procent) zichtbaar van het aantal hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning. Het aantal overige aanvragen - waaronder ook het verbouwen of verduurzamen van de huidige woning valt - is daarentegen (-6 procent) gedaald, hoewel deze daling veel lager is dan in het voorgaande kwartaal. Over de gehele linie lijkt het er op dat het herstel van de huizenmarkt zich voortzet. Zo is de hypotheekrente sinds het laatste kwartaal van 2023 aanzienlijk gedaald, wat een positief effect heeft op de hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning. Het aantal aanvragen voor het oversluiten van een bestaande hypotheek is opnieuw fors gedaald (-27 procent) ten opzichte van het laatste kwartaal van 2022. Dat blijkt uit de nieuwste Hypotheekindex van De Hypotheker.
De stijging van het totale aantal hypotheekaanvragen in het vierde kwartaal ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder laat zien dat de woningmarkt weer op gang komt. Wat hierbij opvalt, is dat bijna de helft (49 procent) van alle hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning op het conto komt van jonge huizenkopers tot 35 jaar. Dit is een significante stijging ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden; toen lag dit aandeel op 44 procent. Nu de woningmarkt weer herstelt, beginnen echter ook de huizenprijzen weer te stijgen. In het laatste kwartaal van 2023 lagen de prijzen van bestaande woningen 5,3 procent hoger dan een jaar eerder, zo blijkt uit cijfers van NVM. Daarnaast hebben starters - in tegenstelling tot vorig jaar - weer vaker te maken met concurrentie. Zo wordt bij de helft van het aantal aangeboden woningen weer overboden. Het gemiddelde hypotheekbedrag voor de aankoop van een woning is het laatste kwartaal met maar liefst 8 procent gestegen en ligt met 321.250 euro op hetzelfde niveau als anderhalf jaar geleden. Deze ontwikkeling is ook zichtbaar in verschillende provincies en is volgens De Hypotheker een sterk signaal dat de woningmarkt herstelt. De grootste stijging van de huizenprijzen deed zich voor in Friesland (+18 procent) en Overijssel (+14 procent). Ook alle andere provincies laten een stijging zien, behalve in Limburg en Zeeland (beiden -2 procent).
Bijna 50 procent van het totale aantal hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning kwam voor rekening van jonge huizenkopers tot 35 jaar. Mede als gevolg van loonstijgingen en de daling van de hypotheekrente - die nu bij een 10-jaars rente met NHG zelfs minder dan 4 procent bedraagt - kunnen zij weer meer lenen en zijn starters aan een opmars begonnen.
Vooral jonge huizenkopers grijpen kans op woningmarkt
2023 gaat vooral de boeken in als het jaar waarin jonge huizenkopers weer een voet tussen de deur kregen op de huizenmarkt. “Bijna 50 procent van het totale aantal hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning kwam voor rekening van jonge huizenkopers tot 35 jaar. Mede als gevolg van loonstijgingen en de daling van de hypotheekrente - die nu bij een 10-jaars rente met NHG zelfs minder dan 4 procent bedraagt - kunnen zij weer meer lenen en zijn starters aan een opmars begonnen. Tegelijkertijd zien we dat de concurrentie op de huizenmarkt, evenals het aantal overbiedingen, weer toeneemt”, zegt Mark de Rijke, commercieel directeur van De Hypotheker. “Desondanks pakt een aantal maatregelen ook dit jaar positief uit voor starters. Zo is de NHG-grens omhoog gegaan en is de drempel voor de overdrachtsbelasting verhoogd naar 510.000 euro. Niettemin blijft het tekort aan betaalbare woningen groot en is de krapte op de huizenmarkt in het laatste kwartaal van 2023 weer toegenomen. Ook zien we dat het gemiddelde hypotheekbedrag weer aanzienlijk is gestegen. Zo is de verwachting dat het gemiddelde hypotheekbedrag als gevolg van de stijgende huizenprijzen in het komende jaar weer flink omhoog gaat.”
Door de ontwikkelingen van het aantal aanvragen in het laatste kwartaal van 2023 laat de verdeling van het aandeel van de verschillende hypotheekaanvragen een licht gewijzigd beeld zien ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Bijna zeven op de tien hypotheekaanvragen (69 procent) waren bedoeld voor de aankoop van een woning, terwijl dit in dezelfde periode in 2022 nog 64 procent bedroeg. Hoewel nog steeds sprake is van krapte op de huizenmarkt, wijst dit er volgens De Hypotheker op dat steeds meer huizenkopers een woning weten te bemachtigen. Net als vorig jaar is de oversluitmarkt vrijwel opgedroogd. Dit is vooral het gevolg van de eerdere rentestijgingen. Zo bedroeg het aandeel aanvragen bestemd voor het oversluiten van een bestaande hypotheek ten opzichte van het totale aantal aanvragen in het vierde kwartaal slechts 6 procent. Hoewel in het laatste kwartaal van 2023 ruim één op de vijf aanvragen bestemd was voor onder meer woningverbetering, zijn deze ten opzichte van vorig jaar wel gedaald; in het vierde kwartaal van 2022 bedroeg dit bijna een kwart van alle hypotheekaanvragen. Dit komt waarschijnlijk doordat het door de gestegen hypotheekrente tot voor kort veel duurder was om de woning te verbouwen of verduurzamen. Nu de hypotheekrente in de afgelopen maanden een flinke daling laat zien - maar liefst 0,7 procent sinds begin november - lijkt ook hierin geleidelijk verandering te komen.