Onderzoek Prinsjesdag: driekwart Nederlandse huizenkopers vindt nieuwbouw onbetaalbaar

De impact van de hogere hypotheekrente op de woningmarkt is groot. De afkoelende woningmarkt leidt echter nog niet tot veel optimisme bij huizenkopers. Maar liefst een derde zegt dat zij de prijsklasse waarin zij een woning zoeken naar beneden hebben bijgesteld. Voor ruim een kwart geldt dat zij door de hogere rente hun koopplannen in de koelkast hebben gezet nu zij minder kunnen lenen. Tegelijkertijd stelt één op de vier huizenkopers dat het aanbod van betaalbare woningen door het woningtekort nog steeds niet groter is geworden. Zo geeft maar liefst driekwart aan dat er gebrek is aan betaalbare nieuwbouwwoningen. Veel huizenkopers kijken dan ook de kat uit de boom. Zo zeggen bijna vier op de tien Nederlanders dat zij de aankoop van een woning uitstellen tot de huizenprijzen écht gaan dalen. Toch zijn er óók positieve signalen. Zo geeft 10 procent aan wel vaker naar een bezichtiging te kunnen en ervaart 9 procent dat er minder biedingen zijn. Bovendien is het gemiddelde hypotheekbedrag in augustus met bijna 6 procent gedaald - van 323.000 naar 304.000 euro - ten opzichte van dezelfde periode in 2021.

“Vorig jaar maakte de regering op Prinsjesdag bekend dat zij eenmalig één miljard euro wil vrijmaken voor de bouw van woningen. Helaas is het woningaanbod sindsdien niet significant toegenomen. Zo zijn in het tweede kwartaal ruim een kwart minder nieuwbouwvergunningen verleend dan in dezelfde periode in 2021, mede door de grondstoffen- en stikstofcrisis. Hierdoor wordt het erg lastig om de bouwopgave - 100.000 nieuwe woningen per jaar - te realiseren”, zegt Michel van den Akker, directievoorzitter van De Hypotheker. “Ook het doel van het kabinet om twee derde van de nieuwe woningvoorraad betaalbaar te maken, is in de praktijk niet haalbaar. Maar liefst driekwart van de Nederlanders geeft aan dat een nieuwbouwwoning niet past in hun beschikbare budget. Het is daarom cruciaal dat de overheid vooral inzet op een grotere doorstroming op de woningmarkt. Naast starterswoningen hebben levensloopbestendige woningen voor 55-plussers hoge prioriteit. Want als ouderen kunnen doorstromen, komen woningen vrij voor starters en de middeninkomens. Bouwen alléén blijkt niet voldoende om de impasse te doorbreken. Zo zijn extra maatregelen nodig om de doorstroming op de huizenmarkt te bevorderen, zoals het ombouwen van kantoren en winkels naar woningen. Ook het invoeren van een ruimere zelfbewoningsplicht kan soelaas bieden.”

Onder Nederlandse huizenkopers is het draagvlak voor zulke maatregelen groot, blijkt uit het onderzoek van De Hypotheker. Op de vraag aan welke woningen de meeste behoefte is, zegt bijna driekwart dat er meer starterswoningen moeten komen, gevolgd door woningen voor middeninkomens (55 procent) en senioren (30 procent). De overheid kan dit volgens 63 procent bijvoorbeeld mogelijk maken door lege kantoren of winkels om te bouwen naar woningen. Daarnaast dringen ruim zes op de tien Nederlanders erop aan dat de overheid stappen zet om beleggers van de woningmarkt te weren, bijvoorbeeld door het invoeren van een zelfbewoningsplicht voor elk type woning. Ook andere maatregelen worden niet geschuwd. Bijna 30 procent geeft aan dat de overheid invloed moet kunnen uitoefenen op de bestemmingsplannen van gemeenten om zo meer bouwlocaties aan te wijzen. Ook is 27 procent voorstander van het verhogen van de grens voor sociale huurwoningen, zodat meer mensen in dit segment kunnen huren en het aantal huizenkopers op de woningmarkt afneemt. Verder vindt bijna een vijfde dat de overheid financiële prikkels voor huizenbezit zou moeten afschaffen of verminderen.

Bekijk alle uitkomsten uit het onderzoek van De Hypotheker hier.